CNT 1314. EUSKERA. 2014.01.13 Bazen bitan....

Entsaladaren ondoren.... hona hemen postreroak!

Mikelintxo

Bazen behin herrialde urrun batean printze prestu bat, Mikelintxo, bere aitorde erregearekin bizi zena. Handiuste utsa zen hau eta ispiluari galdetzen zion: ¿nor da ehiztaririk bizkorrena? Eta haren erantzuna “zu zeu zera oberena!

Egun batean guztiz asarretu zuen erantzuna jaso zuen:  –Mikelintxo da ehiztari prestuena! Erregeak bere serbitzariari mutikoa basora eraman zezan eta haren bihotzarekin itzul zedin agindu zion.

Behin basoan, serbitzaria mutikoez errukitu eta libre utzi zuen. Erregeak basurde bihotza jaso zuen froga modura.

Mikelintxo basoan noraezean gaua pasa ondoren, goizeko lehen argiekin etxetxo bat topatu zuen eta bertan sartu zen. Han bere arridurarako edozerek oso neurri txikia zuen. Zazpi platertxo, zazpi ohetxo... Baina ler egina zegoenez hiru ohe gainean lo gelditu zen.

Arratsaldean, zazpi ipotxek lanetik itzultzean, arriduraz ikusi zuten mutikoa ohe gainean. Honek bere ibilleren berri eman zien eta ipotxek bertan gelditzeko eskatu zioten. Mikelintxok onartu zuen eskeintza eta bertan geratu zen.

Erregeak ispiluari ohiko galdera egiten jarraitzen zuen eta aldi hartan erantzuna hau izan zen: Mikelintxo da ehiztari prestuena, orain basoan ipotxekin bizi dena! Erregea, sutan, eskalez jantzi eta Mikelintxoren bila joan zen basora. Bakarrik topatu zuen etxean, eta sagar pozoindua eskaini zion. Mutikoak kozka egin orduko ziplo lurrera joan zen.

Ipotxek itzuli zirenean ilda zegoelakoan kristalezko kaxa batean ipini zuten. Denek oso goibel zeuden bainan haietako bat, Iakintsua, kaxara sartu zen eta gaztetxoren belarrira xuxurlatu zuen: eskopeta bat dugu eta basoan jateko moduko pizti asko dago…

Hau entzun zuenean, Mikelintxo lozorrotik esna eta zutitu egin zen. Guztiak ospatu zuten brinkoz eta saltoz haren etorrera.

Eta aitorde erregearen meatsua betirako bukatu asmoz Mikelintxo eta ipotx oro haren jauregira jo zuten. Mutikoak eskopeta eskuan, itordea jauregia utzi eta deserrira kondenatu zuen. Handik aurrera Mikelintxo izan zen erresuma hartako agintaria, zazpi ipotxen laguntzarekin.

                                                                                   marigurutz

********

T X A N O    G O R R I T X O R E N     I I.     A T A LA

Txano Gorritxo lasai-lasai geratu zen eta poz-pozik bere amonarekin, ehiztariak otsoa akabaturik bizkar gainean zeramala ikusi ondoren. 

Baina ilunabar hartan bertan, Txano Gorritxok eta bere amonak otso baten alarauak aditu zituzten, euren harridurarako. Beharbada otsoak alarau haiek egingo zituen, hildako bikotekidearengatik penaturik. 

Txano Gorritxok eta amonak elkarri begiratu zioten, beldurrak airean. Izan ere, biharamunean, Txano Gorritxok itzuli behar zuen amaren etxera.

Gauean zehar otsoaren alarauak zirela eta, gaua oso-oso luzea egin zitzaien, amonari zein Txano Gorritxoari. 

Goizean irteteko ordua ailegatu zitzaionean Txano Gorritxo neska gajoari, artean otsoaren alarauak aditzen ziren, oso urrutira bazen ere. Hori zela eta, amonak esan zion basoan kontuz ibiltzeko.

Txano Gorritxo basotik zihoala, otsoa agertu zitzaion bat batean. Otsoa bezperakoa bezain gezurtia zenez, behin jakinda amatxoren etxera joateko asmoa zuela neskatxoak, beste bide bat proposatu zion azkarrago ailegatzeko. Jakina, askoz luzeago zena. Beraz, otsoa lehenago heldu zen haien etxera. 

Aurreko egunean Txano Gorritxo loreak biltzen gelditu bazen amatxori eramateko, oraingo honetan herrirantz jo zuen, laguntza eskatzeko asmoz. Bidegurutze batera ailegatu zenean, nor topatuko eta bezperan otsoa akabatu zuen ehiztari jator hura. Gizona oso pozik zetorren, bada, otsoaren larruarengatik diru pila bat eman omen zioten herriko udaletxean. 

Txano Gorritxok kontatu zionean bigarren otsoarena, ehiztariak oso ondo hartu zuen berria. Ehiztariak diru-sariaz besterik ez baitzuen pentsatzen: beste otsoa ere behin akabatzen zuenean eskopetarekin. Txano Gorritxo, ordea, oso kezkatuta zegoen, otsoak bere amatxo janda izango ote zuen, beraiek etxera heltzerako. 

Txano Gorritxo kezketan ikusirik, ehiztariak esan zion, behin etxera ailegatzen zirenean, bere atzetik makurtuta joango zela, eta lasai egoteko. Eta esan ere, etxean lasai-lasai sartzeko, berak babestuko zuela-eta, eskopeta erakutsiz. 

Dirudienez, Txano Gorritxoren ama bere neskatoa noiz iritsiko, aspalditik zain zegoen mandioko leiho batetik begira. Baina alabaren ordez otsoa ikusi zuenean, hango ate zaharra barrenetik ondo giltzatu, eta isil-isilik jarri zen aulki batean eserita. 

Etxea hutsik zegoelakoan otsoa sartu zen, eta Txano Gorritxoren amaren arropekin  mozorrotu ondoren, heltze handi batean ura berotzen jarri zuen. 

Halako batean Txano Gorritxo eta ehiztaria etxera heldu ziren, eta atea tok-tok jo eta barruratu ziren sukalderaino. 

Txano Gorritxok ama desitxuroso samar jantzita ikusi arren, eta ia begiak bakarrik ikusten zitzaizkiola, ez zion horri garrantzi handirik eman,  eta galdetu zion:

--Amatxo, amatxo, zertan ari zara...?

Eta otsoak erantzun zion:

--Ura berotzen jarri dut, irakiteko...! 

Eta Txano Gorritxok berriz:

--Amatxo, amatxo, eta zertarako...?

Eta otsoak azaldu zion:

--Umeen haragia egozteko...!

Eta Txano Gorritxok berriro:

--Amatxo, amatxo, zer egiten du mahai gainean aizto handi horrek...?

Eta otsoak aiztoa hartuz, esan zion:

--Zu zati txiki-txikitan egiteko...!    

Orduan Txano Gorritxo makurtu zen, eta ehiztariak otsoari bi tiro bota zion burura,  bertan zerraldo utziz. 

Txano Gorritxoren amak bibak eta algarak aditu bezain azkar, mandiotik jaitsi zen eta alaba besarkatu ondoren, ehiztariari eskerrak eman zizkion, bihotz-bihotzez. 

Ehiztaria pozez gainezka zihoan otso zaharra zeramala sorbalda gainean. 

Geroztik sekula santa ez da otso gehiagorik azaldu baso eder eta zabal hartan. 

                                                                                                         Kukuarri

**********

BERUNEZKO SOLDADUTXOA

       Bazen behin berunezko soldaduen kutxa bat. Guztira hogeitabost  eta denak ahizpak ziren. Armak besoetan eta burua tente, harro – harro zeramaten uniforme gorri-urdina.

Dorak bere urtebetetze egunean jaso zuen gure soldadutxoen kutxa opari. Kutxatik atera bezain laster,  batek hanka bakarra zuela ohartu zen.Hala ere, ahizpatxo herrena besteak bezain sendoa zen.

Dorak soldadutxo herrena beste jostailu guztien artean jarri zuen, gaztelu baten aurrean hain zuzen. Bertan, dantzari lirain bat zegoen zutik. Hanka bat oso goian zuenez, gure soldadutxoak dantzariak hanka bakarra zuela pentsatu zuen:

-        Hona niretzako moduko gizona!. Gauean berarengana hurbiltzen saiatuko naiz..

Gaua heldu zen eta jostailuek bizia hartu zuten festa bikain bat ospatuz.

Hurrengo goizean, Dorak leihoaren ertzean ezarri zuen soldadutxo herrena. Haize bolada batek eraginda , leihotik behera erori zen.

Bertatik bi neskatxa bihurri pasa ziren eta soldadutxoa ikusi zuten. Paperezko itsasontzi bat egin eta barruan jarri zuten. Ondoren, uretara bota zuten. Korronteak eramanda, tunel batetik igaro zen itsasoan barrena eramanez eta papera desegin zenean arrain batek irentsi zuen.

Beranduago, arraina arrantzatua izan zen eta merkatuan erosia izan zen. Etxeko gizonak arraina sukaldatzeko asmoa zuen eta aiztoarekin sabela zabaldu zion. Hara non topatu zuen berunezko gure soldadutxo herrena!!

Zortez Doraren aita zen etxeko gizona eta berriz ere Doraren eskuetan erori zen soldadutxoa. Bere ahizpatxoekin batera jarri zuen eta zortez, dantzariaren parean jarri zuen. Bata besteari begira geratu ziren, maiteminduak bezala.

Bat – batean kutxa beltzetik atera zen deabruak malgukiaren indarrez,  soldadutxoa sutara bota zuen tximinia bertara. Jarraian atea ireki eta haize bolada batek dantzaria bere aldamenera eraman zuen. Dantzari ederrak ere suak hartu zuen. Biak urtu eta desagertu egin ziren.

Hurrengo egunean, suak utzitako errautsak  garbitu zituztenean, berunezko bihotz txiki bat aurkitu zuten, eta ondoan, lore bat suak belztuta

ERRAUSKINE, 2. ZATIA

ERREGINA ETA 7 IPOTXAK

Egun berezia zen hura. Erresuma guztia printzea eta Edurnezuri ezkontzeko zai zegoen. Festa eta alaitasun giroa zerion aurreko egunetan.

Ez zen hala aldiz, zazpi ipotxen etxean. Haiek atsekabeturik eta haserre zeuden printzeak eraman baitzuen ospea, soilik, Edurnezuri musukatzeagatik. Baina bere garaian benetan hura zaindu eta animatu zutenak ipotxak izan ziren. Benetan gorroto bizia zioten printzeari eta edozer egingo lukete ezkontza bertan behera uzteko.

Azkenean, erregina maltzurrarengana jo zuten eta zortzien artean ezkontza izorratzea erabaki zuten.

Ispilutxo majikoari printzea alkoholiko batean bihurtzeko eskatu zioten; ondoren zazpi ipotxak beren oparia eskainiko liokete printzeari: likorezko bonboiak, alegia.

Esan eta egin. Larunbat eguzkitsu hartan, erresuma osoaren aurrean, banketean izugarrizko ikuskizuna eskaini zuen printzeak. Erabat lotsagarri geratu zen.  Edurnezuri negar batetan utzi zuen; ez zirudien berak uste zuen printze xarmangarri hura …

Hortxe azaldu ziren zazpi ipotxak Edurnezuri kontsolatzera. Beraz, etxera eraman zuten eta bertan ederki zaindu zuten bolada batean

********

TXANO GORRITXOREN BISITAREN BERRIA

  Txano Gorritxo azkar etorri zen bere amonaren etxetik eta gainera otsoa ikusi gabe, sobra ere aspalditik ez zen ikusten amonaren ondoan zegoen basoan. Horregatik oiloak algaraka ari ziren jaten alde guztietatik.

    Bere etxera iritsi zenean ez zegoen inor eta atea itxita aurkitu zuen. Saskitik atera zuen giltza eta ireki zuen. Saskia mahi gainean utzi zuen eta amonak emandako pastelak plater batean utzi zituen. Haiek begira jateko gogoa sartu zitzaion eta txokolatezkoa hartu zuen.

   Gutxira, ondoko basotik aizkoraren golpeak arbol bat mozten entzun ziren. Bere aita izango zela pentsatu zuen, sua pizteko egurra behar zuelako eta ama berarekin izango zela laguntzeko.

   Arratsean gurasoak neke neke eginda etorri ziren .

   Amak, Txano Gorritxo ikustean, izugarrizko sorpresa hartu zuen. Amak, maitekiro, Pipiltxo deitzen zion.

-Baina, Pipiltxo, zergatik ez zara gelditu lo egitera amonaren etxean?

- Ba begira ama ,ezin zen.

- Nolatan ezin zela!

- Amona gizon batekin zegoen eta pastel hauek niri eman ondoren agurtu nau eta bueltatzeko esan dit.

- NOLA…….zer esaten didazu Pipiltxok gizon batekin zegoeeela! Ez dago burutik sano !. Bere adinean !.

- Bai, ama, eta gainera soineko berde bat zeraman izugarrizko eskoteekin!

   Hau entzutean amaren begiak asko ireki ziren.

- Nola zen gizona?

- Bera baino gazteago eta polita.

- Ay ama , ay ama ,bere diruaren bila ibiliko da!.

- Baino amonak ez du dirurik!.

- Bai, gordeta du etxeko izkutaleku batean, berak bakarrik ezagutzen duela.

  Pipiltxok pentsatu zuen aurrerantzean ez zuela baimenik izango amonaren etxera joateko eta geldituko zela bere pastelik gabe.

   Eta halaxe suertatu zen. Amak debekatu zion amonaren etxera joatea esanez amonari zegokiola etortzea eta guztia argitzea. Baino beraren berri jakin gabe egon ziren zaldun bat etorri zen arte eskutitz batekin, gonbidapen bat zen, hain zuzen eskontzaren gonbidapena.

   Amak esan zion zaldunari etxoiteko ,erantzun bat eman behar ziola idatzita .

 - Nahi badezu gu zure eskontzara joatea hemendik pasa, lehen guk zure senarra izango dena ezagutzeko ,zuk ezkondu baino lehen.

    Egun bat faltatzen zela eskontzarako etorri ziren eta ezagutu zuten bere senarra izango zena eta gero izango ez  zen, zeren gau hartan txokoaren dirua aurkitu zeta alde egin  zuen ohar hau utziz:

DIRU GUZTIA GASTATU ARTE EZ NAIZ IZANGO ESKONTZARAKO PREST. ORDUAN NAHI BADEZU BUELTATUKO NAIZ. MUSU HAUNDI BAT. OSO ZORIONTSU EGIN DIDAZU